Recenzja| Maszynopis z Kawonu - Tomasz Kowalczyk

Arbuz zwyczajny to gatunek rośliny z rodziny dyniowatych. Pochodzi z Afryki Południowej, gdzie nadal rośnie dziko, ale został rozprzestrzeniony jako gatunek uprawny w wielu innych regionach świata o ciepłym klimacie. Arbuz zwyczajny, nazywany bywa też kawonem, posiada długą łodygę z wąsami czepnymi, liście sercowate u podstawy, niewielkie żółte bądź zielonkawe kwiaty oraz rozległy system korzeniowy. Jego owoc jest jadalny, w zależności od odmiany ma czerwony, żółty, różowy, biały miąższ.


Dlaczego taki wstęp? Otóż pierwsze pytanie, jakie sobie zadałam, gdy dostałam tę książkę, było właśnie o tytułowy Kawon. Co to jest i z czym to się je? To miejsce czy rzecz? A to się okazuje, że to inna nazwa dla niezbyt przeze mnie lubianego arbuza. Lecz co ma tytuł do treści? Tak łatwo nie będzie. Odpowiedź znajdziecie tylko w książce autorstwa Tomasza Kowalczyka Maszynopis z Kawonu.

Główny bohater jest inny, niż może się wydawać. Cały czas poszukuje wytchnienia i próbuje zrozumieć otaczające go środowisko. Nie zaprzestaje podróży w głąb własnego jestestwa. Potrafi wejść pod powierzchnię każdej rzeczy i przeniknąć ją bardzo dokładnie. Bardziej skupia się na swych myślach niż wypowiedziach, toteż więcej dowiadujemy się o nim z jego długich i obszernych wewnętrznych wywodów, w których porusza wiele ciekawych aspektów. Miejscami czyni z błahych i codziennych czynności coś tajemniczego, nawet i rzecz kultu, część jakiegoś rytuału.

Do pisania tej recenzji zabierałam się cały dzień. Nie mogłam do końca sprecyzować swoich myśli po tej niezwykłej lekturze, bo w dalszym ciągu jestem oszołomiona i pozytywnie zaskoczona. Gdy już w końcu usiadłam do komputera i podjęłam próbę pisania, uznałam, że mój pulpit natychmiastowo potrzebuje odrestaurowania. Wszystko to dlatego, że o Maszynopisie z Kawonu nie da opowiadać osobom, które nie lubią odkrywać nowości, a pozostają tylko przy przyjemnych, w większości nic nie wnoszących, powieściach. By wejść w głębię utworu Tomasza Kowalczyka trzeba po pierwsze mieć chęci, a po drugie czas.

Jest to poetycka opowieść o podróży, to tak, z opisem się zgadzam. Książka jest o człowieku odkrywającym samego siebie pośród cały czas biegnącej na przód technologii i techniki. Ludzie nie zastanawiają się nad istotą posiadania, dla nich ważne jest po prostu, by mieć. Konsumpcjonizm szerzy się wszędzie i spotkać można go na każdym kroku. A jeśli ktoś taki nie jest, to nie pasuje do szeregu, bo się wyróżnia. Z tym mamy tu właśnie do czynienia. Główny bohater nie boi się zatrzymać, by wziąć głęboki oddech.

Książka jest bardzo cieniutka, bo liczy sobie zaledwie niecałe 150 stron, ale ogrom inności, którą zawiera, będę pewnie rozpakowywać jeszcze przez długi czas. Rzecz, która bardzo mi się podobała, to odmienny styl zaprezentowany przez autora, niż ten, do którego przywykłam. Tomasz Kowalczyk postawił na poetyckie przedstawienie świata. Opisuje go w tak niezwykły sposób, że w jednym momencie możemy płakać ze śmiechu, a w drugim płakać, że opis miejsca, w którym żyjemy, brzmi pięknie tylko, gdy stoi za nim poeta.

Książka była zbyt wspaniała, by być prawdziwą, toteż rozpaczliwie potrzebowałam znaleźć jakąkolwiek wadę. I udało mi się znaleźć jedynie jedną, która na dodatek stuprocentową wadą nie jest. To raczej doczepienie się czytelnika do konstrukcji tekstu. Otóż to wygląda trochę paradoksalnie. Bohater rozmyśla na jakiś temat, używa mnóstwa wyszukanych porównań, metafor i innych środków stylistycznych, a tu nagle przywala skrótem „itp.” albo „np.”. Czy to sen, czy to radę, ja tu zawszę znajdę wadę.

Wbrew pozorom Maszynopis z Kawonu czyta się bardzo szybko, ale mimo to nie umiałam przeczytać go za jednym razem. Wielokrotnie musiałam odkładać książkę, nie wiem, czy z powodu samego tekstu, czy może jakiś inny czynnik miał na to wpływ. Albo po prostu moje zmęczenie nauką dało o sobie znać.

Słowem podsumowania. Moim zdaniem odbiorcy tego utworu nie powinni być szufladkowani, bo sięgnąć po niego może dosłownie każdy, do czego zachęcam. Jest to miła odmiana od tego, co przeważnie ludzie czytają. Niektóre wypowiedzi rozbawiają, inne przynoszą smutek, jeszcze inne są dość kontrowersyjne, czasem w złym guście. Ale to wszystko składa się na wspaniałą pracę Tomasza Kowalczyka, autora, który wprowadza powiew czegoś nowego, co jeszcze jest nieznane i w czym nie da doszukać się schematów.

Za książkę do recenzji dziękuję autorowi.