Recenzja| Baśnie braci Grimm dla dorosłych i młodzieży. Bez cenzury -Philip Pullman

Dawno, dawno temu, za siedmioma górami, za siedmioma lasami trwała i do tej pory trwa walka czarnych charakterów z tymi dobrymi. Po stronie światła stoi Królewna Śnieżka, Śpiąca Królewna, Kopciuszek, księżniczki okolicznych zamków i upragnione dzieci, które kazały rodzicom długo na siebie czekać. W drugim narożniku znajdują się reprezentujące zło postacie takie jak Zła Królowa, wiedźmy, czarownice, macochy czy zachłanne przyrodnie siostry, oddane swoim matkom. Można by rzecz, że na ich czele mężnie prezentuje się podstępny Rumpelsztyk, jedyny w swoim rodzaju.

Baśnie. Któżby nie znał baśni? Te od Andersena czy braci Grimm stanowiły podstawę naszego dzieciństwa i do teraz chętnie się po nie sięga przy każdej okazji.

Philip Pullman postanowił odświeżyć czytelnikom tak znane i lubiane przez wszystkich historie spisane już kiedyś przez niemieckich braci. W swoim zbiorze ujął on pięćdziesiąt niezwykłych opowieści, niektóre są bardzo znane, inne dopiero się poznaje. Każdą z nich opatrzył wyczerpującym komentarzem traktującym o genezie czy funkcjonowaniu tej baśni w kulturze innych krajów. To zdecydowanie rozszerza pole rozumowania i pozwala zgłębić wszystkie utwory.

Teraz, gdy jestem już po wielu latach nauki w szkole, gdzie wpajano mi różne teksty mitologiczne czy te z epoki romantyzmu, czytając baśnie, dopatrzyłam się aspektów, na które w życiu nie zwróciłabym uwagi będąc dzieckiem. Na przykład motyw, który wielokrotnie przewija się w literaturze; ojcu podstępem zostaje podany do zjedzenia jego syn w postaci gulaszu czy pieczeni. Niczego nieświadomy rodzic konsumuje swoje dziecko i dopiero jakiś czas po fakcie orientuje się, jaką zbrodnie popełnił.

Często także pojawia się w ramach kary i zdemaskowania polecenie dla czarnego charakteru, aby wydał wyrok dla osoby, która popełniła dany czyn. Zło nie wierzy, by tak szybko zorientowało się, że to jej sprawką jest dana wina, więc wymierza bardzo surową karę samemu sobie.

W baśniach bez cenzury można znaleźć też absurdy, które nie do końca powinny znaleźć się w książce dla dzieci. Budzą one wiele pytań, na które rodzic nie tyle nie jest w stanie, ale po prostu jeszcze nie jest gotów odpowiedzieć.

Dwa wnioski, które nasuwają mi się po skończonej lekturze? Pierwszy, tak z 90% baśniowych małżeństw jest bezpłodnych. Bezgranicznie pragną mieć własne dziecko i cierpią z powodu jego braku. A gdy już w jakiś magiczny sposób udaje im się je zdobyć, zaraz po narodzinach oddają je bez walki bo „ktoś im tak powiedział”.

A drugi? Zabijanie złych postaci w beczkach to bardzo chodliwy motyw.

Jedną niezaprzeczalną zaletą zbioru Pullmana jest autentyczność. Pisarz nie przypisał sobie czyjegoś dzieła. Cały czas podkreśla, że to warsztat twórczy braci Grimm, ale z drugiej strony kładzie nacisk, na to, że niemieccy autorzy tylko spisali wszystkie opowieści, a nie je wymyślili. Historie zostały im opowiadane przez bliskich, przez sąsiadów, a niektóre nawet przez przypadkowych ludzi w przypadkowych miejscach.

Cała idea baśniowego świata zostaje zachowana do końca. Pullman niczego nie zmienia w fabule, jedynie poprawia zaistniałe błędy. Cały czas podkreślone jest, że rodzona matka to ta nieskalana i dobra kobieta, a to z macochy czyni się zły charakter. Jeśli były jakieś niejasności, Pullman na pewno zadbał, by obraz baśniowej oddanej matki był taki do samego końca.

Mimo długich i zagorzałych walk, w baśniach zawsze wiadomo, jaki będzie koniec starcia. To dobro zawsze stoi po zwycięskiej stronie, a ciemność przegrywa, przy okazji udzielając odbiorcy ważnej lekcji na temat właściwego postępowania. Bo przecież każdy zna baśnie. One od najmłodszych lat były obecne w życiu młodego czytelnika. To przy nich zaczynało się przygodę z czytaniem. Więc czemuby nie wrócić do nich mając już większe doświadczenie życiowe, będąc starszymi, dojrzalszymi osobami? Przeczytanie na nowo czegoś nam oczywistego i znanego pozwala odkryć drugie dno, a także znaleźć powiązania z innymi treściami. Wbrew pozorom powrót do literatury z dzieciństwa umożliwia rozwój intelektualny, a nie, tak jak niektórym mogłoby się wydawać, że lektura baśni „dla dzieci” może zaniżyć poziom czytelnika. Bo kto w ogóle powiedział, że baśnie są dla dzieci, hm?

Polecam tę książkę dosłownie każdemu, bez patrzenia na wiek, płeć czy stan portfela. To jest literatura, którą każdy ma prawo a wręcz i obowiązek znać. Czytając ją w tramwaju czy autobusie, nie można się narazić na dwuznaczne spojrzenia innych pasażerów. Podejrzewam, że większości zrobi się cieplej na sercu na widok znajomego tytułu i zakiełkuje w nich pomysł, aby baśnie przeczytać jeszcze raz. Niekoniecznie dziecku na dobranoc, ale dla samego siebie. W dzień. Publicznie. Przy wszystkich. Dumnie prezentując okładkę.

Wyzwania:

Czytam opasłe tomiska: +466 stron
Przeczytam tyle, ile mam wzrostu: +2,9 cmKlucznik: "coś białego"
Okładkowe love

Chcesz być na bieżąco?

Polub FP na Facebooku --------> https://www.facebook.com/toreadornottoreadworld?fref=ts

Zaobserwuj witrynę na blogspocie ------> http://books-may-well-be.blogspot.com/