Zacznijmy koncert krwi... - "Behawiorysta" Remigiusz Mróz [RECENZJA]

Przybył Kompozytor, widownia przyszła sama.

Gdy pojawiła się zapowiedź tej książki, Ewa jak to Ewa, była sceptycznie do niej zastawiona. Ale szybko pozbyłam się jakichkolwiek obaw, gdy zaczęły napływać recenzje. Nie trafiłam na żadną negatywną, wszystkie wychwalały Behawiorystę pod niebiosa, chrzciły go najlepszą książką Mroza i tak dalej, i tak dalej…

Pewnego dnia, pewien zamachowiec zajmuje pewne przedszkole. Dzieci i wychowawców bierze na zakładników, grozi, że ich zabije. Mężczyzna nie stawia żadnych żądań, a całe zdarzenie transmitowane jest na żywo w internecie. Policja jest zdesperowana i prosi o pomoc owianego złą sławą, dyscyplinarnie zwolnionego byłego prokuratora, Gerarda Edlinga. To ekscentryk, zajmuje się badaniem komunikacji niewerbalnej. Wydaje się, że potrafi rozwiązać każdą sprawę. Do czasu…

Mróz ponownie zmienia miejsce akcji swojej powieści. Tym razem wszystko rozgrywa się w Opolu, na rodzinnym podwórku autora. Zgodnie z opiniami innych czytelników, główny bohater porusza się prawdziwymi opolskimi ulicami, zagląda do rzeczywistych miejsc, a przedszkole, o którym mowa, także istnieje. Tym razem muszę zaufać innym, bo sama nie jestem w stanie ocenić realizmu książki z prostych przyczyn – nigdy nie byłam w Opolu.

Już na samym początku powieści zostajemy wrzuceni w wir akcji. Zamachowca zajął przedszkole, Edling został poproszony o pomoc. I tu miało miejsce moje pierwsze rozczarowanie. Opis na okładce zasugerował mi, że akcja całej książki będzie rozgrywała się we wcześniej wspomnianym przedszkolu. A tu się okazuje, że fabuła jest bardziej złożona, niż mi się wydawało. Nutka zawodu zagrała chwilę na mej duszy, ale szybko ustąpiła, bo autor bynajmniej nie planował szybko zakończyć swojej historii. Która nie raz zaskakuje. Bohaterowie zostają przerzucani z miejsca na miejsce jak piłeczki pingpongowe.

Behawiorysta jest lekturą przerażającą w każdym calu. Autor wspiął się na wyżyny swojego kunsztu pisarskiego i stworzył coś, co z powodzeniem mogłoby mieć miejsce w dzisiejszym świecie. Mróz ujął w swoim dziele siłę ludzkiego głosu, dowiódł, że jednostka niewiele może zdziałać, ale odpowiednio zachęcona i zmotywowana grupa ludzi już może wiele. Autor pokazał ludzkie zachowania w obliczu bezwzględnego mordercy-prowokatora. Jedni do ostatniej chwili będą mu się przeciwstawiać, inni ulegną mu już na początku, a kolejni dopiero po jakimś czasie przyznają mu rację.

Postać Gerarda Edlinga została wykreowana bardzo rzeczywiście. Mamy tu nienagannego prokuratora, na którego honorze plami się jedno wydarzenie z przeszłości, którego wielka powaga zafundowała mu złą sławę. Widzimy jego życie rodzinne, które nigdy nie było usłane różami, ale nie z powodu losu, tylko własnych błędów, które Edling popełnił.

Z drugiej strony barykady mamy mordercę nazywanego Kompozytorem. Do samego końca pozostaje on wielką niewiadomą, sam tworzy zagadki, które każe rozwiązywać policji. Ta postać nie gra z czytelnikiem w otwarte karty. Nic nie jest oczywiste w jego wypadku, wielu rzeczy trzeba się domyślać. Kompozytor rodzi więcej pytań niż uzyskujemy od niego odpowiedzi. Dlaczego zaczął grać w swoją grę? Dlaczego prowokuje ludzi, aby grali w nią razem z nim? Używa do tego wszystkiego internetu i pokazuje jego siłę, jaką ma na dzisiejsze społeczeństwo.

Oprócz wątku kryminalnego z jedną wielką nierozwiązaną zagadką Mróz funduje nam też powtórkę z mowy ciała. Edling jako znawca kinezyki, czyli działu nauki zajmującego się komunikacją niewerbalną, analizuje każdy krok Kompozytora. Sposób, w jaki stoi przed kamerą, układ nóg i rąk, ton głosu i mimikę twarzy. Każdy drobny szczegół jest poddawany gruntownej analizie.

Jednak nie do końca wszystko mi zagrało w tej fabule. Mróz wykreował naprawdę świetnych bohaterów, którzy wzajemnie na siebie oddziałują. Tajemnica Kompozytora działa jak magnes, chce się ją poznać do samego końca. Jednak nie tego oczekiwałam. Momentami powieść poszła w stronę Piły, w której zabijało się dla samej zasady i przyjemności z zabijania, w Behawioryście brakowało mi w tym logicznego wyjaśnienia czynów podjętych przez mordercę. A końcowe uzasadnienie owszem, jest dość nieprzewidywalne, ale przez to nie pasuje mi w stu procentach do całej treści. Nie czułam, że to właśnie dlatego wszystko się rozegrało. Jakby autor za słabo zaznaczył rolę tych elementów w fabule, jakby potraktował je po łebkach przez całą jej rozpiętość, a na koniec zrobił z nich gwóźdź programu.

Powieść to pomieszanie zagadki kryminalnej rodem ze skandynawskich kryminałów i psychologicznego aspektu wprost wyjętego z Lie to me. Oczami wyobraźni utożsamiałam Edlinga z Lightmanem, obaj tak samo dokładnie analizowali wszystkie ruchy i zmiany mimiki. W dodatku mają zbliżone do siebie charaktery, podobny poziom ekscentryzmu. Myślę, że jeszcze więcej podobieństw można byłoby między nimi wymienić.

Nie czuję, że Behawiorysta został skończony. Mam wrażenie, że w mojej kopii brakuje kilku ostatnich stron. Owszem, Mróz jak zwykle pokazał swoje najgorsze oblicze w ostatnim rozdziale, ponownie spowodował przyspieszone bicie serca i zakończył powieść z momencie, który zostawia czytelnika z morzem frustracji. Ale mimo wszystkich niedociągnięć, jest to naprawdę bardzo dobra powieść z przerażającym wydźwiękiem, podczas której czytania niejednokrotnie będziesz musieć odwrócić od niej wzrok i zastanowić się nad przeczytanymi słowami. Przerwy na „wow” także są wskazane.

To Read Or Not To Read?

Fakty objawione: 

Tytuł: Behawiorysta

Autor: Remigiusz Mróz

Wydawnictwo: Filia

Ilość stron: 496

Grubość grzbietu: 3,5 cm

Masa: leń^kwadrat

Ciężar: nie_chce_mi_się^3 [g=9,81 m/s2] 

Cena: 36,90 zł

Mobilność: M/M+