Bestseller, który jest największym średniakiem tego roku - "Okrutny książę" Holly Black [RECENZJA]

Tak, Okrutny książę, pewnie słyszeliście o tej książce? Same pozytywne opinie, zachwyceni czytelnicy i fabuła, która po prostu musiała okazać się dobra, nie było innej opcji. Ja, zachęcona tymi wszystkimi ochami i achami, po Okrutnego księcia postanowiłam sięgnąć. Otworzyłam książkę, przeczytałam, zamknęłam, a teraz zasiadłam do pisania tej recenzji. I wiecie co? Mam ochotę wam powiedzieć o wszystkim; że aktualnie mam bardzo ładną pogodę za oknem, że mój uniwersytet zdążył mnie już dwa razy wkurzyć, a studiuję tam dopiero drugi tydzień, że wf o 7.30 rano powinien być zabroniony i że tegoroczne Krakowskie Targi Książki zapowiadają się beznadziejnie; będzie w cholerę ludzi i minimalna ilość ciekawych autorów. Mam ochotę pogadać z wami o wszystkim, tylko nie o Okrutnym księciu.

Jude jest człowiekiem. W wieku siedmiu lat była świadkiem brutalnego morderstwa swoich rodziców, a krótko po nim razem z dwoma siostrami została porwana do świata elfów. Dziesięć lat później Jude udało się już w miarę dostosować do nowej rzeczywistości. Nie wyobraża sobie innego życia, ale wie też, że będąc człowiekiem, nie jest szanowana w świecie Faerie, zawsze będzie traktowana jako osoba niższej kategorii, bez perspektyw na przyszłość. Jednak wkrótce zostaje wplątana w sieć intryg i spisków, i to od niej będzie zależeć los innych faerie.

Nie chce mi się o tej książce gadać, bo w moim mniemaniu jest po prostu ogromnym średniakiem. Przy lekturze męczyłam się niemiłosiernie, a do tego zajęła mi ona trochę więcej czasu, bo przy czytaniu każdorazowo zastanawiałam się „Dlaczego ludzie są tak zachwyceni Okrutnym księciem?”. Pewnie jak już wiecie, nie lubię recenzować średniaków. Wtedy nie za bardzo jest co wiele powiedzieć i aż chce się zamknąć całą opinię w dwóch zdaniach: „To było średnie. Są książki lepsze, są gorsze”. Ale zacznijmy od początku.

Bardzo podoba mi się pomysł na świat faerie. Autorka stworzyła zupełnie nową rzeczywistość, która rządzi się własnymi zasadami, ceni inne wartości i żyje w zupełnie inny sposób niż śmiertelnicy. Wymyśliła skomplikowane ustroje polityczne dla tego fikcyjnego państwa, podzieliła je na królestwa, dwory i wiele więcej. Tylko gdzieś w międzyczasie zapomniała to wszystko dokładniej opisać. Wszystkie rzeczy, które czytelnik jest w stanie wynieść z tej powieści na temat świata faerie, można podsumować tym właśnie akapitem. Książka nie oferuje wiele więcej, w żaden sposób nie rozwija tego uniwersum, nie pokazuje, że kryje się tam coś więcej. Cały ten świat zasługuje na zdecydowanie więcej uwagi, której niestety nie dostał. Wiemy tylko, że takie ustroje istnieją, ale to by było na tyle.

Jeśli myślicie, że skoro poskąpiono nam opisów świata, to może dostaniemy dokładne charakterystyki wszystkich głównych bohaterów? No nie do końca. Ich sylwetki zazwyczaj opierały się na rasie, z której się wywodzą (elfy, ludzie, gobliny, trolle), ojca, który ich spłodził i dwóch cechach charakteru, które tak naprawdę nie miały wiele wspólnego z rzeczywistym zachowaniem postaci.

Najbardziej w tym wszystkim jednak bolał mnie język. I tu już mam pewne podejrzenia, dlaczego wszyscy zachwyceni byli Okrutnym księciem, a jak przyszło co do czego, to zaczęły sypać się nieprzychylne opinie. Mam wrażenie, że całą winę ponosi przekład na język polski, który w 80% brzmi tak, jakby robił go mistrz Yoda z Gwiezdnych wojen. Amerykańscy czytelnicy oraz nasi polscy, którzy nie mogli doczekać się lektury, więc sięgnęli po powieść w oryginale, są zachwyceni. Mam przeczucie, że Holly Black po prostu wymyśliła sobie nietypową stylizację, chciała swój język dopasować do fikcyjnej rzeczywistości i sprawić, że będzie on brzmiał jakby bardziej dworsko. Tylko w przekładzie z jej na nasze wychodzi coś wprost okropnego, czego czytać się za bardzo nie da.

Nie mniej jednak logika w Okrutnym księciu nie występuje na zbyt wielu stronach. Niektóre zachowania bohaterów nie mają sensu w perspektywie ich poprzednich czynów, tego co aktualnie myślą i tego, czym się w życiu kierują. Autorka nie umie umotywować poczynań postaci, przez co ja miałam wrażenie, że grają one na scenie według kiepskiego scenariusza. Ciąg przyczynowo-skutkowy? Holly Black chyba go nie zna. A gdy już sama autorka zaczyna ogarniać, że coś tu jej się chyba nie skleiło tak jak powinno, to zamiast cofnąć się dwie strony do tyłu i wprowadzić odpowiednie poprawki, zrzuca wszystko na głupotę głównej bohaterki, która patowe sytuacje kończy myślą: „a pomyślę o tym innym razem”, po czym nigdy do nich nie wraca.

Jest jeszcze jedna kwestia. Jakbym z wielką przyjemnością przygarnęła większą ilość stron, na których odpowiednio Holly Black opisałaby cały świat przedstawiony, to połowę z 400 właściwych stron Okrutnego księcia bym po prostu wyrzuciła. Jeśli chcecie znaleźć dobry przykład lania wody, to trafiliście pod dobry adres. Po co skupiać się na świecie, polityce, relacjach między bohaterami, skoro można opisywać krzesła, dywaniki, gwiazdy i żyrandole? I nic tymi opisami nie wnosząc?

Podsumowując, Okrutny książę był okrutnie średnią książką, która mnie wynudziła. Tutaj nic się nie dzieje, uczucia między bohaterami powstają jak za pstryknięciem palcami, świat jest potraktowany po macoszemu, język aż boli w oczy, a logika poszła się paść na Błonia. Bardzo żałuję, że Black nie wykorzystała w pełni potencjału, który tkwił w jej pomyśle, bo Okrutny książę mógłby być naprawdę świetną książką, a historie o faerie są zawsze u mnie na probsie. Zamiast tego dostałam kolejnego średniaka, o którym nie ma co wiele pisać oprócz dwóch zdań: „To było średnie. Są książki lepsze, są gorsze”.

Fakty objawione: 

Tytuł: Okrutny książę
Tytuł oryginału: The Cruel Prince

Autor: Holly Black
Tłumaczenie: Stanisław Kroszczyński

Wydawnictwo: Jaguar

Ilość stron: 424

Grubość grzbietu: 3,0 cm

Cena: 39,90 zł

Mobilność: M