"13 powodów" - czy drugi sezon był komuś potrzebny?

Moja przygoda z 13 powodami rozpoczęła się w zeszłym roku przy okazji wznowienia powieści (swoją drogą jej recenzja jest jednym z najczęściej wyświetlanych postów na blogu). Niedługo później obejrzałam pierwszy sezon serialu na jej podstawie; podobał mi się, ale zakochana w nim nie byłam. Dla mnie od początku do końca to była zamknięta historia, dlatego fakt powstania drugiej serii bynajmniej mnie nie ucieszył.

To zabrzmi bardzo brutalnie, ale niestety, taka jest prawda. Hannah Baker postanowiła popełnić samobójstwo z tytułowych trzynastu powodów. Nagrała trzynaście taśm, każda poświęcona jednej z trzynastu osób, które przyczyniły się do jej śmierci. Okej, obejrzeliśmy pierwszy sezon, wysłuchaliśmy wszystkiego, co Hannah miała do powiedzenia, więc po jaką cholerę będziemy drążyć temat? Tym bardziej, że no cóż, nie oszukujmy się, Hannah nie żyje więc tak jakby historia traci swoją główną bohaterkę. Jak więc wypadła kontynuacja 13 powodów? Czy wniosła jakiś sens do całości, czy była po prostu okazją na wydojenie kolejnej porcji dolarów od fanów serialu?

Już nawet nie będę się zbyt głęboko zanurzać w temat fabuły i problemy Hanny, bo zauważyłam, że podejście każdego do tych spraw jest inne. Ludzie są indywidualistami, zmagają się ze swoimi demonami i na mnie, jako osoby, która nigdy nie miała problemów z psychiką, argumenty Hanny nie robią dużego wrażenia. Do tej pory sądzę, że większość powodów, które podała, można z łatwością było rozwiązać, szczególnie te pierwsze. Ale to tylko moje zdanie, nie musicie się z nim zgadzać.

Pierwsza rzecz, która zasługuje na uwagę, to swego rodzaju disclaimer zamieszczony przez pierwszym odcinkiem drugiego sezonu. Wypowiadają się w nim aktorzy wcielający się w główne role na temat produkcji i zaznaczają, że serial porusza ciężkie tematy w bezpośredni sposób, który może nie być odpowiedni dla młodego widza bądź zmagającego się z problemami. Ta informacja zasługuje na duży plus, bo w zeszłym roku po emisji pierwszego sezonu Netflix spotkał się z wieloma negatywnymi opiniami, jakoby 13 powodów propagowało nieodpowiednie wzorce i miało zły wpływ na nastolatków, podżegając ich do pójścia w ślady Hanny.

Fabuła drugiego sezonu opiera się na procesie sądowym, który zdecydowali się wytoczyć rodzice Hanny przeciw szkole. Uważają, że liceum powinno zapewnić ich córce odpowiednią opiekę i zwrócić uwagę na problemy, z którymi się zmagała, a tego nie zrobili. Każda ze stron, by poprzeć swoje racje, powołuje na świadków uczniów i nauczycieli związanych ze sprawą. Dlatego też głównie przesłuchiwane są osoby z taśm, które poznaliśmy już we wcześniejszych odcinkach.

Pierwszy sezon kręcił się wokół Hanny, nic dziwnego, w końcu popełniła samobójstwo i opowiedziała o tym na taśmach. Mój problem polegał jednak na tym, że Hannah wyjawiła wiele tajemnic, które dotyczyły uczniów szkoły, nie tylko jej samej. Starała się zwrócić uwagę, że nie była jedyną ofiarą prześladowań, że na co dzień każdy spotyka się bardziej lub mniej z wyzwiskami i nieprzyjemnymi sytuacjami. Mało kto zwrócił na to uwagę, bo wszystko i tak wracało do samobójstwa Hanny, że to ona była jedyną cierpiącą nastolatką, gdzie w rzeczywistości sprawa wyglądała trochę inaczej. Dlatego podoba mi się, że drugi sezon już nie dotyczy „Hannah-drama”, tylko sięga głębiej. W końcu ona nie żyje, więc przestańmy skupiać się na martwej nastolatce i walczyć o jej pamięć, a zacznijmy zajmować się tymi, którzy mają podobne problemy, a jeszcze nie jest za późno, by im pomóc.

Jeśli wam się wydaje, że skoro Hannah nie żyje, to nie będziemy w ogóle oglądać jej na ekranie? Ha! Jej postać pojawia się w wielu wspomnieniach i retrospekcjach, tak jak było w przypadku sezonu pierwszego, ale twórcy tym razem na tym nie poprzestali. W drugiej serii paradoksalnie jest więcej Hanny, chociaż fabuła aż tak mocno jej nie dotyczy. Zdecydowano się na wprowadzenie swego rodzaju „ducha” dziewczyny do życia Claya, chociaż niewiadomo dokładnie, czy można tak to nazwać. Może po prostu Clay ma omamy, sam na swój sposób zmaga się ze stratą… tego się nie dowiemy. No ale mamy bardzo wyraźnie zaznaczoną obecność Hanny, która niemiłosiernie działa na nerwy. Początkowo nawet nie była taka zła, po prostu pojawiła się pewnego wieczora i zaczęła rozmawiać z Clayem. Z tym, że z każdym kolejnym odcinkiem zaczęła bardziej mieszać w głowie chłopaka, co niemiłosiernie mnie frustrowało.

Po obejrzeniu pierwszego sezonu odniosłam bardzo mocne wrażenie, że osoby występujące na taśmach się ze sobą nie przyjaźnią, a wręcz się nawet nie lubią. Traktowali się wrogo, na korytarzach nie mieli zbyt wiele sobie do powiedzenia. Za to w drugim sezonie wszyscy się jednoczą, zaczynają być zgraną paczką przyjaciół, która doświadczyła ogromnej straty i musi razem stawić czoła nowym wyzwaniom.

Są jeszcze dwa istotne minusy, jakie udało mi się znaleźć. Pierwszy; gdzie są rodzice? Seriale młodzieżowe, o młodzieży i dla młodzieży zmagają się z tym problemem, ale normalnie jakoś nie przyciąga to większej uwagi, bo problematyka poruszana w takich produkcjach nie wymaga ingerencji kogoś starszego. Za to w przypadku 13 powodów, szczególnie w drugim sezonie, sądzę, że rodzice powinni dostać więcej wątków. Niby są obecni rodzice Claya, ale oni pełnią raczej funkcję dekoracyjną, tak samo Cyrusa czy Tylera. Ojciec Jessiki próbuje coś tam działać, ale znowu miał za mało okazji do zrobienia czegoś, bo był obecny w niewielu scenach. Na prowadzenie wysuwa się mama Hanny, ale w sumie nie wiem, czy można ją rozpatrywać w tej kategorii, bo w drugiej serii jej postać stała się pełnoprawną częścią fabuły i jej zadanie nie polega na „byciu rodzicem”. Wszyscy wiedzą, co się wydarzyło, z jakimi problemami spotykają się nastolatkowie i jak brak uwagi zadziałał u Hanny, a mimo to odpowiedzialność czy wsparcie rodziców okazywane są w znikomy sposób, wręcz ich tutaj nie ma. Dziecko wychodzi w środku nocy, bierze samochód i jedzie w nieznanym kierunku? Spoko, wystarczy mu powiedzieć „Uważaj na siebie” i sprawa załatwiona. Tak zachowują się rodzice w tym serialu.

Rzecz druga, ale na pewno nie ostatnia, to sposób podejścia do sprawiedliwości. Z jednej strony jestem strasznie zła, że tak rozwiązano pewną sprawę, gdzie tak naprawdę winowajca uchylił się od winy, a z drugiej niestety wiem, że takie jest życie – niesprawiedliwe. Bogaci zawsze mają lepiej, bo mają pieniądze i znajomości, a ci mniej zamożni muszą liczyć na siebie. Nie będę kłamać, liczyłam na większy przełom w tej sprawie i odpowiednią karę dla przestępcy, no ale się nie doczekałam, co mnie niemiłosiernie frustruje.

Serial jest ciężki, bo porusza ciężkie tematy, ale na szczęście robi to w dobry sposób. 13 powodów jest całkiem niezłą produkcją, która zmusza do myślenia i sprawia, że człowiek zaczyna zastanawiać się nad swoimi czynami czy tym, co dzieje się wokół. Cieszę się, że powstał, bo wydaje się być potrzebny. On jest nie tylko o młodych ludziach, ale też dla młodych ludzi i wszystkich, którzy w jakiś sposób są z nimi związani.

Tutaj wracamy do głównego pytania; czy drugi sezon 13 powodów był potrzebny? I tak, i nie. Tak, bo rzuca zupełnie nowe światło na historię Hannah, zwraca uwagę na bohaterów drugoplanowych i dopełnia wątki rozpoczęte w pierwszej serii, która zdecydowanie potrzebowała jeszcze jakiegoś komentarza. Nie, bo to niepotrzebne rozwlekanie czegoś, co już miało swój koniec.

No dobra, ale wiecie, jaka jest prawda? Podczas oglądania zarówno pierwszego jak i drugiego sezonu, trochę się wynudziłam. Po prostu nie sądzę, by robienie godzinnych odcinków, gdzie tak naprawdę można byłoby skrócić je o połowę i zrobić je bardziej treściwie, był słuszny. Pierwsza seria potrzebowała dopełnienia, ale niekoniecznie całego sezonu, z powodzeniem wystarczyłby dodatkowy, czternasty odcinek, w którym domknięto by wszystkie wątki i nie rozpoczynano kompletnie nowej historii.

O, albo jeszcze lepszym rozwiązaniem byłoby połączenie pierwszego i drugiego sezonu w jeden. Tak po prostu. W pierwszym mamy 60% historii, a 40% biadolenia, cierpienia, nic-nie-robienia, przydługich scen, które są tylko wypełnieniem, by liczba odcinków się zgadzała. W drugim jest dokładnie tak samo, sama historia to tylko 60%, a cała reszta to ładne kadry i rzeczy, które totalnie nic nie wnoszą. Także jakby zostawić wszystkie przydługie, niepotrzebne momenty, a skupić się tylko na tych wartościowych i niosących przekaz, mielibyśmy jeden porządny sezon, ze skumulowaną historią w 120%.

Najgorsze jednak jest to, że drugi sezon ma otwarte zakończenie. Twórcy zostawili sobie otwartą furtkę do nakręcenia ciągu dalszego, co, według mnie, będzie już totalną przesadą. Nikt jeszcze nie powiedział niczego wprost, ale niestety mówi się coraz więcej o kontynuacji. Zadam tylko jedno pytanie; po co? (update: Netflix dodał zapowiedź 3 sezonu na swoim oficjalnym kanale na yt...)